Cinsel ilişki ile. Bulaşma şekilleri ülkeden ülkeye birazcık değişiklik sergiliyor. Örneğin, bakalım Türkiye’deki veriler bu en son Sağlık Bakanlığı’nın verdiği veri. Mesela birinci sırada cinsel ilişki yolları var. Heteroseksüel ilişki yüzde 34, homoseksüel ilişki yüzde 18. Bu Amerika’da homoseksüel ilişki yüzde 60 lar civarında. Özellikle erkek erkeğe homoseksüel ilişkiler de oran çok yüksek. Kenya’da mesela heteroseksüel ilişkiler fazla. Genel olarak istatistik olarak hep birinci sırada cinsel ilişki var. Yani korunmasız cinsel ilişki var ama her ülkede durum biraz daha farklı. Peki bu ilişkilerde heteroseksüel olsun homoseksüel olsun. İlişkilerde bir numaralı risk anal seks de iki numaralı risk vajinal sekste, üçüncüsü de oral seks, oral sekste biraz daha düşük ama özellikle anal sekste HIV bulaşma riski çok yüksek. Bir diğer önemli bulaşma şekli.

Damar içi madde bağımlılığı. Özellikle uyuşturucu maddeleri kullanmak sorunu uyuşturucu madde de değil. Sorun onu kullanırken kullandığımız işte iğneler de materyal de bunu birçok kişinin aynı anda kullanması. Birçok kişi bunu kendine iğneyi elden dolaştırarak.

Anneden bebeğe geçiş oldukça önemli. Tabii burada sağlık çalışanlarına biz doktorlara o iş düşüyor. Özellikle normal doğum değildi, pozitif anneler de çocukların da doğum yaparken sezaryen yapılması öneriliyor ve çocuklarını emzirmemesi gerekiyor. Çünkü emzirme yoluyla da geçebiliyor

Kan transfüzyonları. Burada sorun acil durumlarda acil durumlarda bazı prosedürler maalesef kişinin hayatı ön planda olduğu için uygulanamadığı için birazcık acil durumlardaki kan transfüzyonların da bulaşma olabiliyor.

Neyden geçmez bu çok önemli. Öpüşme ile geçmiyor. Sarılma ile, yiyecek paylaşma ile, sinek ısrarıyla, tuvalet kullanımıyla, aynı banyoyu paylaşmayla, öksürme ile, hapşırma ile, terleme ile, beraber yatmayla, aynı ofiste çalışmakla geçmiyor.

Korumak için neler yapmalıyız? Öncelikle gençler için çok önemli tek eşlilik ya da ilişki sırasında özellikle korunma çok önemli. Kondom yani prezervatif kullanma yüzde 80 oranında HIV hastalığı azaltıyor. Özellikle anal ilişkiden kaçınmamız gerekiyor. Uyuşturucu madde kullanmamak gerekiyor. Son olarak yine Dünya Sağlık Örgütü sünnet riski yüzde 60 oranında azaltıyor. Onun için sünnet olunması tavsiye ediyor. Bu erkekler için geçerli.

HIV-AİDS Testleri

HIV için üç tane farklı test yapılabilir.

Bir tanesi bu virüsün antijenine, bu antijen demek şu demek virüsün yaka kartı demek. Yaka kartına bakmak gibi bir şey.

İkincisi P 24 test dediğimiz bu yaygın herkesin bildiği bir test var buna bakılabilir. Virüsün kendi genetik parçası var. Virüs İçerisinde RNA dediğimi maddesi var, buna bakılabilir.

Üçüncüsü de bizim virüse karşı oluşturduğumuz reaksiyon sonucunda antibody ve antikor dediğimiz yapılara bakılabilir.

HIV RNA , Pcr testi 10. günde

P-24 Antijen testi 17. günde

P-24 Antijen ve Antikor testi 4. Kuşak ELISA 30.günde

HIV Antikor testi 90. günde